بررسی سیستماتیک اختلال رفتاری خود‌‌زنی (Self-mutilation) در حیوانات باغ وحش
کد مقاله : 1029-5VBS
نویسندگان
شاهین حسن پور1، پرستو رحیمی *2، سینا سلاجقه3
1بخش فیزیولوژی، گروه علوم پایه، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2دانشجو دکتری عمومی دامپزشکی، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران
چکیده مقاله
اختلال رفتاری خود‌زنی، با مواردی چون گازگرفتن، چنگ‌انداختن خود، کوبیدن سر به قفس، پنجه‌کشیدن خود، لیسیدن قفس، جویدن ناخن و کندن مو‌ها در شرایط نگهداری در باغ ‌وحش، آزمایشگاه و نگهداری به عنوان حیوان خانگی غیر‌معمول مشاهده‌می‌شود. به منظور بررسی، از اطلاعات و گزارش‌های موردی اختلالات رفتاری در حیوانات حیات وحش بدون در نظر‌گیری محدودیت زمانی در محدوده جغرافیایی ایران استفاده گردید. تحلیل مکانیسم این اختلال روانی از منظر فیزیولوژی به بررسی موردی در روند مقاله گنجانده‌شد. با توجه به عوامل دخیل مانند سن، جنسیت و شرایط نگهداری به بررسی روند درمانی نیز پرداخته‌شد.
این اختلال رفتاری، می‌تواند مشابه واکنش‌های حیوان در هنگام تنش با سایر حیوانات شناخته شود. یافته‌ها حاکی از رخ‌دادن رفتار در حضور حداقل فرکانس‌های فیزیولوژیکی بوده‌است. در شرایط نگهداری پستانداران حیات وحش، جداسازی به عنوان یکی از عوامل مهم در ایجاد اختلال به شمار می‌آید؛ در این اختلال رفتاری، شرایط نگهداری در اکثر مواقع به عنوان محرک شروع شناخته می‎‌شود. مکمل‌های غذایی تریپتوفان ضمن تجویز دارو‌های آرام‌بخش می‌تواند به بهبود حیوان در روند درمانی در بازه زمانی تقریبی 3 ± 26 روز کمک‌کننده باشد. رفتارهاى خودزنى عمدتا با توجه به شرایط نگهداری وابسته به ارتباط فیزیکى حیوان با هم‌نوعان خویش است، که به علت خروج از زیستگاه طبیعی از آن جلوگیرى شده است. این رفتارها معمولا در جنس نر و هم‌زمان با فرارسیدن سن بلوغ مشاهده ‌می‌شود. بررسی اختلالات رفتاری در پستانداران حیات وحش نه تنها سبب بهبود شیوه زندگی حیوان می‌گردد، بلکه می‌تواند در اصلاح شیوه‌های درمان اختلالات رفتاری انسان نیز موثر واقع گردد.
کلیدواژه ها
رفتار، خودزنی، حیات وحش، تریپتوفان
وضعیت: پذیرفته شده