| تنظیم نوروآندوکرینولوژی تولیدمثل فصلی در پرندگان |
| کد مقاله : 1660-5VBS |
| نویسندگان |
|
سید مجتبی موسوی * عضو هیات علمی گروه علوم دامی |
| چکیده مقاله |
| در تولیدمثل کننده‌های فصلی، ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین‌ها (GnRH) از هیپوتالاموس و از این‌رو ترشح LH و FSH از هیپوفیز پیشین، در طول فصل تولیدمثلی افزایش می‌یابد و درنتیجه تغییر چشمگیری در اندازه گنادها ایجاد می‌شود. کنترل فصلی تولیدمثل پرندگان شامل تغییرات شبانه‌روزی نور در فعالیت نورون های کیس پپتین، هورمون مهار کننده گنادوتروپین‌ها (GnIH) و GnRH است. در پرندگان، فرسته نوری از طریق کاسه سر وارد مغز می‌شود و به‌وسیله فتورسپتورها واقع در پاراونتریکولار هیپوتالاموس، موجب آزادسازی هورمون تحریک‌کننده تیروئید در پارس تیوبرالیس می‌شود که به نوبه خود، موجب تحریک آزادسازی GnRH-I در برجستگی میانی می‌شود. فعال شدن موضعی هورمون تیروئید در پایه میانی هیپوتالاموس ، نقش کلیدی در تنظیم تولیدمثل فصلی دارد. هورمون تیروئید رشد و پلاستیسیتی سامانه اعصاب مرکزی را تنظیم می‌کند. تغییرات مورفولوژیکی دینامیک در برجستگی میانی وابسته به فتوپریود است. در پرندگان، شروع عدم پاسخ دهی به نور و متعاقب آن تنظیم کاهشی فعالیت تولیدمثلی به‌وسیله پرولاکتین کنترل می‌شود. تغییرات فصلی ناشی از نور در آزاد شدن GnRH1 و VIP، احتمالاً مسئول الگوی تغییر فصلی در غلظت‌های LH و پرولاکتین است. محور تولیدمثل تعدادی از پرندگان با تولیدمثل فصلی، بعد از گذراندن دوره شرایط روز کوتاه، حساس به افزایش طول روز می‌شود. ملاتونین نیز در تنظیم فرآیندهای فصلی ازجمله ترشح گنادوتروپین‌ها و فعالیت غدد جنسی در پرندگان نقش دارد. |
| کلیدواژه ها |
| تولیدمثل، پرندگان، فصل، فتوپریود |
| وضعیت: پذیرفته شده |