| سازوکار مولکولی تعیین جنسیت و تفریق گنادی |
| کد مقاله : 1466-5VBS |
| نویسندگان |
|
یونس کمالی * گروه علوم پایه دامپزشکی, دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز |
| چکیده مقاله |
| ژن SRY واقع در کروموزوم Y مسئول تعیین جنسیت بیضه در پستانداران جفت‌دار است. در حالت طبیعی SRY به طور موقتی تنها در رده پیش‌ساز سلول‌های پشتیبان در گنادهای با ژنوتیپ XY بیان می‌شود. در نتیجه در این گنادها تمایز آن‌ها به سلول‌های سرتولی اما نه به سلول‌های گرانولوزای تخمدان آغاز می‌شود. این بحث همچنان ادامه دارد که آیا SRY از طریق چندین ژن هدف عمل می‌کند یا تنها یک ژن هدف منفرد دارد که تمام عملکردهای ضروری جهت شروع تکامل جنسی نر را از طریق آن پیش می‌برد. تا به امروز بهترین کاندیدای ژن هدف برای آن SOX9 بوده است که بلافاصله پس از بیان SRY و با الگوی فضایی بسیار مشابه با آن شروع به بیان می‌کند.همچنین به منظور حفظ سرنوشت تکاملی سلول سرتولی در گنادهای XY، ژن‌های تعیین‌کننده‌ی بیضه باید مهار ژن‌های تعیین‌کننده‌ی تخمدان را تضمین کنند. در مقابل در گناد XX، SOX9 باید در رده‌ی سلول گرانولوزا تنظیم کاهشی یابد و این امر احتمالا با مشارکت چندین مکانیسم مختلف امکان پذیر است. شناسایی دقیق مسیرهای مولوکولی تکامل گنادها چشم‌انداز جدیدی در راه رسیدن به اتیولوژی منشاء ناشناخته اختلالات مادرزادی گنادها و یا ناباروری‌های بالغین باز خواهد کرد. از آنجایی که در بیشتر تحقیقات زمان تقریبی بیان ژن‌ها به دلیل سهولت کار بر روی موش سوری به عنوان مدل حیوانی انجام شده است. لذا این مقاله مروری راجع به مسیرهای مولکولی تعیین جنسیت و تمایز گناد در مرحله خنثی و پس از آن با تمرکز در مدل حیوانی موش به بحث می‌پردازد. |
| کلیدواژه ها |
| تعیین جنسیت، تفریق گنادی، بیضه، تخمدان |
| وضعیت: پذیرفته شده |