فیزیولوژی دستگاه تنفسی پرندگان
کد مقاله : 1062-5VBS
نویسندگان
دینا صفری شیخ احمدلو *1، محمدرضا رحیم نژاد2
1دانشجوی دکتری
2استاد و هیئت علمی دانشگاه ازاد کرج
چکیده مقاله
سیستم تنفسی پرندگان منحصر به فرد و متفاوت با سایر مهره داران است.پرندگان علاوه بر ریه های کوچک،9کیسه هوا دارند که بعنوان اندام دمنده هوا عمل می کنند.پرندگان فاقد دیافراگم هستند و درعوض سپتوم افقی،ریه ها را از احشاء جدا میکند و نقش فعالی در تنفس ندارد اما به جابجایی احشاء حین تنفس کمک میکند.ریه های پرندگان بدلایل زیر از ریه های پستانداران در گرفتن اکسیژن کارآمدتر هستند:کیسه های هوا اجازه عبور یک طرفه هوا از طریق ریه ها را میدهند.در مقابل،جریان هوا در پستانداران "دو طرفه" است و از داخل ریه ها به داخل و خارج حرکت میکند.در نتیجه،هوای ورودی به ریه های پستانداران با هوایی که مدتی در ریه ها بوده مخلوط میشود و این "هوای مختلط" اکسیژن کمتری دارد بنابراین در ریه های پرنده اکسیژن بیشتری برای انتشار در خون موجود است.ظرفیت تبادل گازی ریه ها در پرندگان 20%بیشتراز پستانداران است و این بدلیل ساختار سفت ریه است که هیچ نقشی در تهویه ریوی ندارد.مجاری هوای ریه(معادل آلوئول پستانداران)ظریف تر و متعدد تر از آلوئولها هستند و سد بین گاز و خون در آنها بسیار نازک است زیرا برخلاف ریه های پستانداران که منبسط و منقبض شوند، ریه های دارای تغییرات جزئی حجم پرندگان نیاز به بافت بینابینی کمتری دارند. الگوی پارابرونشی مجاری تنفسی و فقدان کیسه های هوائی بسته امکان تبادل مداوم گاز در ریه پرندگان را فراهم میکند و میتواند توضیح دهد که چرا پرندگان میتوانند در ارتفاعات پرواز کنند.ریه پرندگان دارای گردش خونی ویژه به نام گردش خون متقابل است.
کلیدواژه ها
تنفس ، پرندگان، مجاری هوا، کیسه هوا، تهویه ریوی ، ظرفیت تبادل گازی
وضعیت: پذیرفته شده